Thế rồi chúng tôi, bỗng dưng mà đứa nào hát cũng hay, cũng truyền cảm. “Từ khi đau thương lan tràn sông núi, quê cũ đã nghèo lắm rồi, thêm đói thêm sầu mà thôi…” “Giọt nước mắt thương dân, dân mình phận long đong …” Giọng đứa nào cũng trầm ấm, xa xăm, và những giọt nước mắt lăn dài trên má…  Tôi “ra trường” như thế đó, và rồi tôi cũng theo các anh chị “tháo giày”… khi tôi “vinh dự” có tên trong 18 sinh viên ưu-tú được bổ dụng đi vùng Kinh tế mới, dạy chữ quốc ngữ cho dân tộc thiểu số. Tôi cắt khẩu đi về miền Nam.             Tình hình yên ổn, tôi trở về đi làm gia-sư. Chiếc xe đạp cọc cạch và cái túi cứu thương theo tôi cùng năm tháng. Dăm ba đứa học trò, toàn là con cháu của “ngụy quân ngụy quyền”, là những chuỗi ngày hạnh phúc nhất của tôi. Những câu chuyện Ma rùng rợn, những Anh Hùng Xạ Điêu , Thần Điêu Đại Hiệp… cùng với nhân vật Tiểu Long Nữ và Dương Qua làm lớp học của tôi thêm phần hứng thú.. Có đứa vừa học vừa nghêu ngao hát: “ Ba em làm ngụy quân, chiều ra đón xe đò về vùng kinh tế mới. Xe đò không có, em đành đi xích-lô, làm em tốn năm đồng. Rồi một sáng tinh mơ, ba em đi nhảy dù, hút thuốc President. Sau ba ngày giải phóng, ba em đi mút mùa, ba em đi mút mùa…”, giọng nó cao vút lên rồi chợt tắt nghẹn. Thỉnh thoảng tôi vẫn nghe giọng hát bên đường “Cây cuốc cong thì mình mong cây cuốc gãy, cây cuốc gãy thì mình khỏi ra đồng, Giải phóng vô đây mình đi kinh tế mới, trồng khoai mì rồi đăng ký đem về ăn, Tổ quốc ơi ăn khoai mì mãi mãi. Tổ quốc ơi ăn cơm độn dài dài…” thật là đau lòng mà tôi phải cố công để ngăn chận dòng tư tưởng non nớt bớt vương vấn nổi đắng cay.             Ba mươi hai đồng tiền lương mỗi tháng chỉ đủ để tôi mua thuốc đỏ, bông gòn đi băng bó chích thuốc cho dân nghèo, mà tôi vẫn cứ mãi-mê làm nghề Gõ đầu trẻ, như một sự an bài ràng buộc, như một định nghiệp không thoát ra được. Khi tôi đứng trên bảng lóc cóc viết, bụi phấn chan hòa trên bàn học, bụi phấn bay là đà trên mái tóc, quyện lại trên thành cửa sổ, tung bay theo chiều gió, tụi học trò cứ phải phù miệng ra thổi:  “Cô ơi, coi chừng bị ho lao đó”. Ngày xưa chúng tôi cũng đã hít thở bao nhiêu là bụi phấn từ thầy cô của mình, là bấy nhiêu kiến thức và lối tư duy cho cuộc sống mênh mông …             Tôi nhớ Soeur Joseph trong Cô-nhi-viện Vinh Sơn, trìu mến xoa vào má một dứa bé Mỹ đen kháu khỉnh chưa đầy 1 tháng tuổi: “Soeur nhặt được nó trong thùng rác ngày hôm qua, con ạ!” Cái tuổi mười hai của tôi lúc ấy thật sự kinh ngạc và thắc mắc về sự ruồng bỏ con cái mà tưởng rằng việc bán con và cho con chỉ có trong sách truyện. Khi tôi hỏi Soeur có biết mẹ nó là ai không, Soeur mỉm cười: “Nó là con của Chúa”. Duyên phận của những đứa trẻ cô nhi là thế. Còn bọn học trò sau này thì xưng là con cháu Bác Hồ. Riêng những đứa học trò thân yêu của tôi …