David Pham (Pham Duy Xuyen) to vt-nth-nhatrang Xin cho phép tôi chuyển lại v́ lần chuyển trước thiếu bài của nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng Cảm khái về một đoản văn: Tôi cần một ngọn lửa! Của Nhà Văn Nguyễn xuân Hoàng, cựu học sinh Truờng Trung Học Vơ Tánh Nha Trang, đăng trên Đai Tiếng Nói Hoa Kỳ ngày 23 tháng 7 năm 2012 Tacoma, ngày ... tháng ... nam 2014 Thanh Thanh ơi, Cám ơn em đă gởi cho anh bài văn của Nguyễn Xuân Hoàng. Thật t́nh mà nói, từ trước đến nay, anh chưa bao giờ được đọc một đoản văn rất ngắn và hay như thế. Thanh Thanh đă hỏi anh: "- Có cảm khái ǵ về bài văn của Nguyễn xuân Hoàng?" Nói một cách thành thật, chữ nghia của nhà văn Nguyễn xuân Hoàng là ngôn ngữ của riêng Ông. Thứ ngôn ngữ riêng biệt, đa dạng mà Ông đă dùng rất sâu sắc ... mang triết lư trí tuệ vừa mô phạm vừa có ẩn dụ chính trị học, nếu ta chịu khó suy ngẫm những ngôn ngữ đó nó c̣n bao hàm cả xă hội học và nhiều lănh vực khác; mà trong đó tác giả đă nói lên những xúc cảm của chính ḿnh, của bạn bè, của dân tộc và Ông c̣n muốn bao hàm cái bất hạnh của cả nhân loại. Anh không phải là một nhà phê b́nh văn học nhưng hiện tượng trong văn học kể cả những từ ngữ mà nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng đă dùng nó đă không thể thiếu và cũng không thể thừa, dù chỉ một chữ. Em hỏi th́ anh phải nói, chứ tầm thường như anh mà phê b́nh văn của Nguyễn Xuân Hoàng th́ quả là anh quá hàm hồ, tham lam mà vị trí, hoàn cảnh không cho phép anh làm diều đó. Nhưng nếu viết để em theo dơi, tham khảo bài viết: "Tôi cần một ngọn lửa!"; th́ anh mới dám giải thích riêng cho em mà thôi. Đó Thanh Thanh tháy không? Đoản văn nói trên vỏn vẹn có 19 ḍng, kể cả tên tựa đề của bài viết. Anh cố đếm thử, Ông chỉ viết có 280 chữ, với 5 phân đoạn rất ngắn mà Ông đă diễn tả được ư ḿnh muốn nói, quan điểm sống, ḷng yêu tổ quốc, cái bất hạnh của khốn cùng ... cái lạnh cóng của giá rét, cái bụng đói meo ... Chừng ấy chữ nghĩa mà Ông đă lột trần được một xă hội bất công, một đất nước vinh quang những nghèo đói, lầm than, nô lệ. Anh cũng cô gắng, thử bỏ bớt một chữ trong bài văn cũng không thể được, hoặc anh thêm một chữ nào vào bài văn cũng không xong. Chữ nghĩa như an bài, nó đă trật tự như năo bộ của Ông đă xếp sẵn rồi viết ra mà chúng ta không thể nào thêm hay bớt dù chỉ có một chữ cũng không xong. Em hăy đọc lại đoản văn này, Thanh Thanh sẽ thấy, đây là lối hành văn sáng tạo mang rất nhiều ẩn dụ, dùng một sự việc này để nói lên kết quả của một trạng thái khác. Bức phóng ảnh mà Nhà Văn Nguyễn xuân Hoàng đă cho chúng ta xem là những lăng kính hội tụ, khó phai mờ trong tâm khảm của người đọc, rồi từ đó những ức chế trong ḷng ta sẽ được nh́n qua thấu kính hội tụ mà chân dung của nhân vật trong doản văn sẽ hiện rơ như lưu lượng của một ḍng sông đang bị tắt nghẽn... hay ḍng nước đang chảy xiết vào đại dương mông mênh. Đây, anh giải thích thật giản dị về phân đoạn 5 để kết luận cảm nghĩ của anh, về bài đoản văn này. Nhà Văn Nguyễn xuân Hoàng đă viết: "Tôi đang cần một ngọn lửa. Liệu em có phải là một que diêm?" (NXH) Tên của bài viết: Tôi cần một ngọn lửa! Cuối bài Ông lại viết: Tôi đang cần một ngọn lửa! Đó, em thấy không? Chữ nghĩa và ngôn từ, lời văn và ngay cả ư niệm, chúng ta không thể nào thêm hay bớt một chữ nào. Nếu em đem chữ đang ở cuối bài văn lên 'tên tựa đề' của bài văn th́ em sẽ thấy nó khác biệt vô cùng. Rất tiếc trong phạm trù này, anh cũng không có đủ thời gian để giải thích cho Thanh Thanh được, Nếu có dịp anh sẽ giải thích thêm thật rơ ràng cho em rơ nhé, "Tôi đang ..." có nghĩa là một hành động đă và đang tiếp diễn trong hiện tại và nó c̣n tiếp tục trong tưong lai cho măi đến khi nào Ông, đất nuớc ḿnh, kẻ khốn cùng không c̣n cần nữa ...ngọn lửa đấu tranh mới thôi! Nếu nói rộng ra, tha nhân, ḷng bác ái của Ông, em đừng nghĩ đơn thuần là Ông chỉ ích kỷ nói về Ông, cá nhân Ông mà Ông muốn nói đến đại chúng, một dân tộc Việt và bao hàm cả nhân loại ... C̣n câu: "Liệu em có phải là một que diêm?" Trong câu này, anh chỉ nói đến chữ ‘em’ ... thôi. Anh tạm để yên đó, rồi một mai anh sẽ ngấu nghiến từng chữ, từng dấu chấm câu để thấy được đời thuờng này, sao lại có Một Nguời Mà Đă Dùng Chữ Nghia Như nhà văn Nguyễn xuân Hoàng. Trở lại chữ 'em' trong bài nhé. "em" là nhân xung đại danh từ, ngôi thứ 2, số ít: {em, anh, bạn.} Vậy 'em' là ai mà tác giả muốn hỏi: Em cung có thể là nguời vợ, người t́nh của tác giả. Em cũng c̣n có nghia bao hàm cà nguời trẻ, thế hệ mai sau. Em cũng có thể là Thanh Thanh, là anh. Và nó c̣n bao hàm cả một nhóm nguời: “Hăy cho tác giả một que diêm, để nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng, đốt sáng suởi ấm tâm hồn Ông, rồi que diêm lửa nhỏ đó sẽ bùng lên soi sáng cho quật cuờng của dân tộc đang ... đang ...đang nghèo đói, xă hội đang bất công mà quê hương chúng ta là một nhà tù to lớn, đang nhốt cả 90 triệu đồng bào. Nguời Cổ Tích Tôi cần một ngọn lửa! bởi Nguyễn Xuân Hoàng Tôi có một khạp gạo, truớc đây, mỗi ngày vẫn giở nắp ra múc vài lon nấu ăn, nghi rằng ḿnh c̣n sức khoẻ có thể trồng cấy cày bừa, gặt hái. Nhung một buổi sáng thức dậy, nh́n vào khạp gạo thấy gạo không c̣n nữa. Buớc ra ruộng, nh́n thấy cánh đồng mênh mông khô cạn, bỗng thấy tứ chi ră rời, đầu óc choáng váng. H́nh nh ư máu không c̣n chảy lên đầu nữa. Tôi ngă xuống trên miếng ruộng tôi đ ă từng cày bừa. Giống nh ư một nông dân, những cánh đồng truớc mặt không c̣n là đất đai của ḿnh nữa. Tôi đang là một nguời vô gia c ư trong chữ ngh ĩa - một homeless trong một thành phố của đất nuớc trù phú. Tôi đang nằm ngủ d ưới lề đuờng, không mền gối chiếu chăn. Tôi đang co ra lạnh cóng tr ước một ngôi nhà sáng đ èn đầy tiếng nói c ười .... Tôi đang đứng tr ước một nhà hàng ăn mà bụng không một hạt c ơm. Tôi t ưởng mính đang đứng bên một thùng phuy đầy rác ruới trên băi đất bên bờ sông d ưới gầm cầu Golden Gate của thành phố San Francisco và cần một ngọn lửa ... Tôi đi t́m những que diêm r ơi rớt đó đây, nh ưng những que diêm đ ă cháy. Tôi đi t́m những bật lửa, nh ưng những bật lửa chỉ c̣n tim và đ ă khô cạn xăng. Tôi đi t́m những cọng r ơm, những trang giấy, nh ưng tất cả đều đ ă ướt. Tôi đi t́m những giọt xăng dầu nh ưng sao t́m hoài mà không thấy .... Tôi đang cần một ngọn lửa! Liệu em có phải là một que diêm? {NXH} 23.07.2012 ___________________ http./wwwe.voatiengviet.com/content/toi-can=mot-ngon-lua-1443822.html