David Pham (Pham Duy Xuyen) to vt-nth-nhatrang Xin cho ph�p t�i chuyển lại v� lần chuyển trước thiếu b�i của nh� văn Nguyễn Xu�n Ho�ng Cảm kh�i về một đoản văn: T�i cần một ngọn lửa! Của Nh� Văn Nguyễn xu�n Ho�ng, cựu học sinh Truờng Trung Học V� T�nh Nha Trang, đăng tr�n Đai Tiếng N�i Hoa Kỳ ng�y 23 th�ng 7 năm 2012 Tacoma, ng�y ... th�ng ... nam 2014 Thanh Thanh ơi, C�m ơn em đ� gởi cho anh b�i văn của Nguyễn Xu�n Ho�ng. Thật t�nh m� n�i, từ trước đến nay, anh chưa bao giờ được đọc một đoản văn rất ngắn v� hay như thế. Thanh Thanh đ� hỏi anh: "- C� cảm kh�i g� về b�i văn của Nguyễn xu�n Ho�ng?" N�i một c�ch th�nh thật, chữ nghia của nh� văn Nguyễn xu�n Ho�ng l� ng�n ngữ của ri�ng �ng. Thứ ng�n ngữ ri�ng biệt, đa dạng m� �ng đ� d�ng rất s�u sắc ... mang triết l� tr� tuệ vừa m� phạm vừa c� ẩn dụ ch�nh trị học, nếu ta chịu kh� suy ngẫm những ng�n ngữ đ� n� c�n bao h�m cả x� hội học v� nhiều l�nh vực kh�c; m� trong đ� t�c giả đ� n�i l�n những x�c cảm của ch�nh m�nh, của bạn b�, của d�n tộc v� �ng c�n muốn bao h�m c�i bất hạnh của cả nh�n loại. Anh kh�ng phải l� một nh� ph� b�nh văn học nhưng hiện tượng trong văn học kể cả những từ ngữ m� nh� văn Nguyễn Xu�n Ho�ng đ� d�ng n� đ� kh�ng thể thiếu v� cũng kh�ng thể thừa, d� chỉ một chữ. Em hỏi th� anh phải n�i, chứ tầm thường như anh m� ph� b�nh văn của Nguyễn Xu�n Ho�ng th� quả l� anh qu� h�m hồ, tham lam m� vị tr�, ho�n cảnh kh�ng cho ph�p anh l�m diều đ�. Nhưng nếu viết để em theo d�i, tham khảo b�i viết: "T�i cần một ngọn lửa!"; th� anh mới d�m giải th�ch ri�ng cho em m� th�i. Đ� Thanh Thanh th�y kh�ng? Đoản văn n�i tr�n vỏn vẹn c� 19 d�ng, kể cả t�n tựa đề của b�i viết. Anh cố đếm thử, �ng chỉ viết c� 280 chữ, với 5 ph�n đoạn rất ngắn m� �ng đ� diễn tả được � m�nh muốn n�i, quan điểm sống, l�ng y�u tổ quốc, c�i bất hạnh của khốn c�ng ... c�i lạnh c�ng của gi� r�t, c�i bụng đ�i meo ... Chừng ấy chữ nghĩa m� �ng đ� lột trần được một x� hội bất c�ng, một đất nước vinh quang những ngh�o đ�i, lầm than, n� lệ. Anh cũng c� gắng, thử bỏ bớt một chữ trong b�i văn cũng kh�ng thể được, hoặc anh th�m một chữ n�o v�o b�i văn cũng kh�ng xong. Chữ nghĩa như an b�i, n� đ� trật tự như n�o bộ của �ng đ� xếp sẵn rồi viết ra m� ch�ng ta kh�ng thể n�o th�m hay bớt d� chỉ c� một chữ cũng kh�ng xong. Em h�y đọc lại đoản văn n�y, Thanh Thanh sẽ thấy, đ�y l� lối h�nh văn s�ng tạo mang rất nhiều ẩn dụ, d�ng một sự việc n�y để n�i l�n kết quả của một trạng th�i kh�c. Bức ph�ng ảnh m� Nh� Văn Nguyễn xu�n Ho�ng đ� cho ch�ng ta xem l� những lăng k�nh hội tụ, kh� phai mờ trong t�m khảm của người đọc, rồi từ đ� những ức chế trong l�ng ta sẽ được nh�n qua thấu k�nh hội tụ m� ch�n dung của nh�n vật trong doản văn sẽ hiện r� như lưu lượng của một d�ng s�ng đang bị tắt nghẽn... hay d�ng nước đang chảy xiết v�o đại dương m�ng m�nh. Đ�y, anh giải th�ch thật giản dị về ph�n đoạn 5 để kết luận cảm nghĩ của anh, về b�i đoản văn n�y. Nh� Văn Nguyễn xu�n Ho�ng đ� viết: "T�i đang cần một ngọn lửa. Liệu em c� phải l� một que di�m?" (NXH) T�n của b�i viết: T�i cần một ngọn lửa! Cuối b�i �ng lại viết: T�i đang cần một ngọn lửa! Đ�, em thấy kh�ng? Chữ nghĩa v� ng�n từ, lời văn v� ngay cả � niệm, ch�ng ta kh�ng thể n�o th�m hay bớt một chữ n�o. Nếu em đem chữ đang ở cuối b�i văn l�n 't�n tựa đề' của b�i văn th� em sẽ thấy n� kh�c biệt v� c�ng. Rất tiếc trong phạm tr� n�y, anh cũng kh�ng c� đủ thời gian để giải th�ch cho Thanh Thanh được, Nếu c� dịp anh sẽ giải th�ch th�m thật r� r�ng cho em r� nh�, "T�i đang ..." c� nghĩa l� một h�nh động đ� v� đang tiếp diễn trong hiện tại v� n� c�n tiếp tục trong tưong lai cho m�i đến khi n�o �ng, đất nuớc m�nh, kẻ khốn c�ng kh�ng c�n cần nữa ...ngọn lửa đấu tranh mới th�i! Nếu n�i rộng ra, tha nh�n, l�ng b�c �i của �ng, em đừng nghĩ đơn thuần l� �ng chỉ �ch kỷ n�i về �ng, c� nh�n �ng m� �ng muốn n�i đến đại ch�ng, một d�n tộc Việt v� bao h�m cả nh�n loại ... C�n c�u: "Liệu em c� phải l� một que di�m?" Trong c�u n�y, anh chỉ n�i đến chữ �em� ... th�i. Anh tạm để y�n đ�, rồi một mai anh sẽ ngấu nghiến từng chữ, từng dấu chấm c�u để thấy được đời thuờng n�y, sao lại c� Một Nguời M� Đ� D�ng Chữ Nghia Như nh� văn Nguyễn xu�n Ho�ng. Trở lại chữ 'em' trong b�i nh�. "em" l� nh�n xung đại danh từ, ng�i thứ 2, số �t: {em, anh, bạn.} Vậy 'em' l� ai m� t�c giả muốn hỏi: Em cung c� thể l� nguời vợ, người t�nh của t�c giả. Em cũng c�n c� nghia bao h�m c� nguời trẻ, thế hệ mai sau. Em cũng c� thể l� Thanh Thanh, l� anh. V� n� c�n bao h�m cả một nh�m nguời: �H�y cho t�c giả một que di�m, để nh� văn Nguyễn Xu�n Ho�ng, đốt s�ng suởi ấm t�m hồn �ng, rồi que di�m lửa nhỏ đ� sẽ b�ng l�n soi s�ng cho quật cuờng của d�n tộc đang ... đang ...đang ngh�o đ�i, x� hội đang bất c�ng m� qu� hương ch�ng ta l� một nh� t� to lớn, đang nhốt cả 90 triệu đồng b�o. Nguời Cổ T�ch T�i cần một ngọn lửa! bởi Nguyễn Xu�n Ho�ng T�i c� một khạp gạo, truớc đ�y, mỗi ng�y vẫn giở nắp ra m�c v�i lon nấu ăn, nghi rằng m�nh c�n sức khoẻ c� thể trồng cấy c�y bừa, gặt h�i. Nhung một buổi s�ng thức dậy, nh�n v�o khạp gạo thấy gạo kh�ng c�n nữa. Buớc ra ruộng, nh�n thấy c�nh đồng m�nh m�ng kh� cạn, bỗng thấy tứ chi r� rời, đầu �c cho�ng v�ng. H�nh nh ư m�u kh�ng c�n chảy l�n đầu nữa. T�i ng� xuống tr�n miếng ruộng t�i đ � từng c�y bừa. Giống nh ư một n�ng d�n, những c�nh đồng truớc mặt kh�ng c�n l� đất đai của m�nh nữa. T�i đang l� một nguời v� gia c ư trong chữ ngh ĩa - một homeless trong một th�nh phố của đất nuớc tr� ph�. T�i đang nằm ngủ d ưới lề đuờng, kh�ng mền gối chiếu chăn. T�i đang co ra lạnh c�ng tr ước một ng�i nh� s�ng đ �n đầy tiếng n�i c ười .... T�i đang đứng tr ước một nh� h�ng ăn m� bụng kh�ng một hạt c ơm. T�i t ưởng mi�nh đang đứng b�n một th�ng phuy đầy r�c ruới tr�n b�i đất b�n bờ s�ng d ưới gầm cầu Golden Gate của th�nh phố San Francisco v� cần một ngọn lửa ... T�i đi t�m những que di�m r ơi rớt đ� đ�y, nh ưng những que di�m đ � ch�y. T�i đi t�m những bật lửa, nh ưng những bật lửa chỉ c�n tim v� đ � kh� cạn xăng. T�i đi t�m những cọng r ơm, những trang giấy, nh ưng tất cả đều đ � ướt. T�i đi t�m những giọt xăng dầu nh ưng sao t�m ho�i m� kh�ng thấy .... T�i đang cần một ngọn lửa! Liệu em c� phải l� một que di�m? {NXH} 23.07.2012 ___________________ http./wwwe.voatiengviet.com/content/toi-can=mot-ngon-lua-1443822.html